Araba lastiği nasıl değiştirilir sorusunun cevabı aslında lastik değişiminin planlı yapılması veya araç lastiği patladığında yapılacak acil lastik değiştirme için farklı ele alınabilir. Eğer lastik ömrü dolduysa ve planlı bir lastik değişimi yapıyorsanız, lastiği aldığınız yerde bu değişimi yaptırabilirsiniz. Ancak arabanız ile seyir halindeyken lastik patladıysa ve araba lastiği nasıl değiştirilir bilmiyorsanız, o zaman aracınızın patlak lastiğini değiştirmek için aşağıdaki maddeleri dikkatli bir şekilde uygulamalısınız.
 |
| Araba Lastiği Nasıl Değiştirilir? |
Araç Lastiği Değiştirilirken Sırasıyla Yapılacak İşlemler
#1 Öncelikle arabanızın lastiği patladığı anda araçla seyir halinde iseniz, soğuk kanlılığınızı koruyarak önce sağ sinyal veriniz. Sonrasında hızınızı yavaşlatarak en kenar şeride ve hatta yol kenarına kadar yaklaşınız. Ardından dörtlü sinyal lambalarınızı yakarak lastiği patlak arabanız ile hiç eğim olmayan düz bir zemin bulunuz.
#2 Arabanızın lastiğini değiştirmeye başlamadan önce trafik ile ilgili güvenlik önlemlerinizi alınız. Bunun için yapacağınız en hızlı aksiyon, üçgen reflektörü aracın arka tarafına yerleştirmek ve reflektör yeleğinizi giymektir. Eğer varsa kuka gibi uyarı araçlarını da yerleştiriniz. Ayrıca değişim yapmayacağınız ve havaya kaldırmayacağınız araç tekerleğinin ön ve arkasına takoz veya taş yerleştirerek hareketi önlediğinizden emin olunuz.
#3 El frenini çekiniz. Ardından krikonuzu, bijon anahtarınızı ve yedek lastiğinizi yani stepnenizi çıkarınız. Genellikle bu malzemeler araçların bagaj havuzunda yer almaktadırlar. Stepne tipi araba modellerinde farklılık gösterebilir. Bazı araçlarda mini stepne kullanımı söz konusudur. Yerleştirme açısından ise bazı modellerde stepne lastik, bagajın alt tarafında dış ortamda bulunabilmektedir.
 |
| Stepne Yedek Lastik |
#4 Ekipmanlarla yapacağınız ilk işlem kriko kullanımıdır. Krikonun yerleştirilmesi kritik bir konudur. Yeni nesil araçların alt yüzeyinde plastik bazlı koruyucu kapak malzemeleri bulunabilmektedir. Ancak kriko ile aracınızı kaldırırken arabanızın şasi bölümünden destek almalısınız. Dolayısıyla krikonun şasiye yerleştirilmesi önemlidir. Bunun için en yaygın yöntem, aracın yan bölgelerinde iki teker arasındaki yüzeyin yani marşpiyelin hemen arka bölümünün kullanılmasıdır. Özellikle değiştireceğiniz patlak tekere yakın bir nokta seçmelisiniz. Bazı araçlarda bu bölgelerde doğrudan krikonun yerleştirilebileceği çentikli yapılar da mevcuttur.
#5 Kriko, sağlıklı bir şekilde yerleştirildikten sonra kriko kolu kullanılarak araç bir miktar yükseltilir. Ancak dikkat edilmesi gereken nokta, değişim yapılacak araba tekeri yerden tam havalanmayacak seviyeye kadar kriko ile otomobilin yükseltilmesidir. Çünkü burada amaç patlak lastik olan tekerdeki yükü bir miktar almak ve sonra bijonları gevşetmektir.
 |
| Lastik Değişimi Kriko Kullanımı |
#6 Bijon gevşetme adımı zorlayıcı bir işlemdir. Çünkü çok ciddi kuvvet uygulamak gerekir. Arabanın lastiği patlak olan tekeri işte bu nedenle yerden tam olarak kaldırılmaz. Aksi halde siz bijonu gevşetmeye çalıştıkça, teker boşa dönecektir.
Kriko istenilen seviyeye getirildikten sonra bijon anahtarı ile bijonlar tek tek gevşetilir. Saatin tersi yönünde çevirme işlemi yapılmalıdır. Bu işlem yüksek güç gerektirdiği için vücut ağırlığınızdan yararlanmanız gerekebilir. Bu noktada çapraz bijon anahtarı sahibi iseniz daha az zorlanırsınız. Çapraz bijon anahtarı, artı (+) şeklinde olduğu için kuvvet uyguladığınız bir kola ayağınızla basarken karşıt kolu da aynı yönde elinizle çekebilirsiniz. Bu işlem sırasında bijon anahtarını iyi yerleştirdiğinizden emin olunuz. Aksi halde bijon yalama olabilir, yani bijon çevresi deforme olarak şekil bozukluğuna sebep olabilir ve eldeki imkanlarla sökülüp takılması imkansız hale gelebilir.
#7 Bijon gevşetme işlemini tamamladığınızda yani bijonları tamamen sökmeden bir iki tur kadar gevşettiğinizde artık kriko ile aracı tamamen kaldırabilirsiniz. Lastiğin yer ile temasının kesildiğine hatta bir miktar daha yukarı çıktığına emin olunuz. Patlak lastiğin sökülüp stepnenin yerleştirilmesi işlemi sırasında rahat çalışabilmeniz için bu yüksekliğe ihtiyacınız olacaktır.
#8 Kriko yardımı ile arabanızın, lastiği patlak olan kısmını kaldırdıktan sonra bijonların tamamını sökerek patlak lastiğe sahip tekeri çıkarınız. Çıkardığınız lastiği krikonun yakın bir yerinden yatay olarak arabanızın altına yerleştirebilirsiniz. Bu işlem, krikonun boşa çıkması veya devrilmesi gibi durumlar için size ek önlem sağlayacaktır.
Ardından stepne lastiği yani yedek lastiğinizi yerleştiriniz. Yerleştirme sırasında tekerin göbeğe tam oturduğundan emin olunuz. Ayrıca stepne bijon delikleri ile yerleştirdiğiniz göbeğin deliklerinin denk gelmesini de sağlamalısınız.
 |
| Yedek Lastik Yerleştirme |
#9 Sonrasında bijonları yerleştirerek takmaya başlayınız. Burada dikkat edilmesi gereken konu ise bijonları sonuna kadar sıka sıka ilerlememektir. Bunun yerine bijonlar, el yardımı ile birkaç tur çevrilerek tutturulur ve tamamı yerleştirilir. Ardından bijon anahtarı ile her birisi eşit miktarda birer ikişer tur çevrile çevrile sıkılır. Aksi halde bir bijonu sonuna kadar sıktıktan sonra diğer bijona geçerseniz, son bijonda gerginlik nedeniyle bir miktar kayıklık oluşabilir ve tam sıkamayabilirsiniz.
#10 Sonraki adımda kriko seviyesi, araç tekeri yere indirilene kadar düşürülür. Eğer bijonları tam sıkıp sıkmadığınızdan emin olamadıysanız bu noktada tekrar sıkabilirsiniz. Veya vücut ağırlığınızı da kullanarak tam sıkma işlemi yapabilmek için krikoyu tamamen boşa çıkarabilirsiniz.
#11 Değiştirdiğiniz eski lastiği ve ekipmanları bagaj havuzunuza yerleştirip, yeni lastiğinizin basıncını elinizle de olsa kontrol ettikten sonra hareket edebilirsiniz. Ancak iki üç kilometre sonra bijonlarınızı tekrar kontrol etmenizde fayda var. Ayrıca stepnelerin üzerinde, kullanacağınız maksimum hız limiti yer alır. Genelde 80 km/s olan bu hız limitine uymanız çok önemlidir.
Madde madde tarif ettiğimiz süreçte aklınıza takılan noktalar için aşağıdaki videoyu da izlemenizi tavsiye ederiz.
Lastik Değiştirilirken El Freni Çekilir Mi?
Lastik değişimi nasıl yapılır diye adım adım ilerlediğimizde ilk maddeler içerisinde el freni çekme aksiyonu yer almaktadır. El freni bir güvenlik önlemi olmakla birlikte tek başına yeterli olmayacaktır. Bu nedenle özellikle oto lastiği değiştirme işlemini düz bir zeminde yapmanız en önemli önlem olacaktır. Ayrıca yine maddelerde belirttiğimiz gibi sağlam tekerlerin ön ve arka kısımlarına takoz veya taş yerleştirmek de kritik bir önlemdir.
Araba Lastiği Ne İle Sökülür?
Araba lastiği bijon anahtarı ile sökülür. En kullanışlı olanı çapraz bijon anahtarı olarak isimlendirilen artı (+) şeklindeki bijon anahtarıdır. Ancak otomobil üreticilerinin fabrika çıkışı olarak stepne içerisinde verdiği farklı bijon anahtarları da bu işlemde kullanılabilir.
Bunlara ek olarak çelik janta sahip olmayan araçların çoğunda jant yapısı bir kapak ile kapatılmıştır. Bu kapaklar genelde basit bir alyan ile veya yıldız tornavida ile sökülebilmektedir. Hatta bazı kapaklar ise tırnaklı veya sert geçme yapısındadır. Kapağı takıp sökerken de dikkatli olmanız, ek masraflarla karşılaşmamanız için değerli olacaktır.
 |
| Araba Lastiği Ne İle Sökülür? |
Lastik İçinde Ne Var?
Otomobil lastikleri yaygın olarak dış lastik ve iç lastik olarak iki ayrı yapıdan oluşmaktadır. Bununla birlikte tubeless olarak isimlendirilen ve kolay tamir imkanına sahip farklı yapılar da yer alabilmektedir.
Genelde lastik patlama durumu sonrasında eğer söz konusu patlak bir çivi batması veya benzer şekilde ufak çaplı bir durum ise, bir lastik tamircisinde iç lastik tamir edilerek tekrar kullanılabilir. Eğer deformasyon biraz daha fazla ise iç lastik değiştirilerek yine uygun fiyatlı bir işlem ile tamirat işlemini gerçekleştirebilirsiniz. Ancak bu işlemler genel olarak uzun ömürlü ve sağlıklı yapılar olmayacağı için mümkün olan en kısa sürede yeni lastik almanızı öneririz.
Ayrıca, lastik yanağı olarak tabir edilen oto lastiğinin yan yüzeylerinde üretim tarihleri yer almaktadır. Bu tarih üzerine 5 senelik bir kullanım ömrü ekleyebilirsiniz. Eğer üretim tarihi üzerinden beş sene ve daha fazla zaman geçmiş ise, lastik dişleri ne kadar sağlam görünürse görünsün o lastiğin kullanımı uygun olmayacaktır.
 |
| Lastik İçinde Ne Var? |
Patlak Lastik Nasıl Anlaşılır?
Arabanızın lastiği patladığında, patlamanın seviyesine göre farklı etkiler hissedebilirsiniz. Eğer çok ciddi bir patlak ve hatta yarılma söz konusu ise lastiğin havası tamamen boşalabilir. Bu durumda zaten aracın içerisindeyken dahi seviye farkı hissedersiniz.
Eğer lastik basıncını ciddi şekilde indiren bir lastik patlaması durumu ile karşılaşırsanız, seyir halinde iken yine yine bir seviye farkı hissedebilirsiniz. Ayrıca direksiyonu düz yolda iken bırakırsanız araç patlayan lastiğin olduğu tarafa doğru yönelecektir. Bir diğer faktör de belirli bir hızın üzerinde araç sesinin farklı gelmesi durumudur. Yalpalama sesi gibi bir sıra dışı ses duymanıza neden olacaktır.
Otomobilinizin lastiği çok ufak bir noktadan delindiyse bunu tespit etmek biraz zorlayabilir. Bu noktada ise sizlere periyodik olarak lastik basınçlarınızı kontrol etmenizi öneririz. Ayrıca aracı kullanmadan önce her seferinde, görsel olarak da olsa lastik durumunuzu kontrol etmelisiniz. Bu sayede minimal hataları fark ederek güvenliğinizle ilgili bir olumsuzluk yaşamazsınız.
Stepne lastiğinin sağlıklı durumda olması size ek masraf çıkmaması açısından fayda sağlayacaktır. Özellikle ikinci el araba alırken de bu konuya dikkat etmeniz önemlidir. Kullanılmayacak durumda olan yedek lastiği acil bir durumda kullanmanız, güvenliğiniz açısından farklı riskler doğurabilecektir. Bu nedenle özellikle ikinci el araba alırken dikkat etmeniz gereken pek çok kriter içerisinde bu maddeye de yer veriniz. Hatta ikinci el araba alırken nelere dikkat etmeniz gerektiğini anlattığımız yazıyı okumanızı tavsiye ederiz.
Yorumlar
Yorum Gönder